Xây dựng xã hội học tập: Hoành Bồ nỗ lực vượt "rào cản"

Xây dựng xã hội học tập (XHHT) là nền tảng, động lực để nâng cao dân trí, từ đó người dân tự tìm cách xoá đói, giảm nghèo một cách khoa học, mang lại cuộc sống đầy đủ hơn cả về vật chất và tinh thần. Xác định rõ điều này, những năm qua huyện Hoành Bồ đã có nhiều nỗ lực nhằm đẩy mạnh hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, xây dựng XHHT ở Hoành Bồ hiện còn nhiều khó khăn, thử thách.

Sự học ở vùng khó

Hoành Bồ nằm tiếp giáp với 3 thành phố và 1 thị xã là Hạ Long, Uông Bí, Cẩm Phả, Quảng Yên, nhưng vẫn là huyện vùng núi của tỉnh với nhiều xã vùng cao như Kỳ Thượng, Đồng Sơn, Đồng Lâm, Hoà Bình… Đồng chí Đặng Đức Cảnh, Phó Trưởng Phòng GD&ĐT huyện cho biết: “Hoành Bồ có nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT. Huyện có địa bàn rộng, dân cư thưa thớt, đông đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí ở các xã vùng cao còn hạn chế, đời sống của người dân còn khó khăn. Việc huy động các nguồn lực trong xã hội cho công tác giáo dục chưa đáp ứng được yêu cầu. Hạn chế hơn cả là nhận thức của một số cấp uỷ, chính quyền, người dân về công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT còn chưa tích cực…”.

Hội Khuyến học huyện Hoành Bồ khen thưởng các tập thể, cá nhân xuất sắc trong hoạt động Hội năm 2013. Ảnh: Phòng GD&ĐT huyện Hoành Bồ

Hiện hệ thống trường, lớp học trên địa bàn huyện có đủ các cấp bậc học từ mầm non, tiểu học, THCS, THPT và Trung tâm HN&GDTX. Cơ sở vật chất ở các trường, lớp, trung tâm học tập cộng đồng đã được đầu tư nhưng chưa đồng bộ, nhất là ở các xã miền núi. Chẳng hạn như việc tách các trường liên cấp tiểu học, THCS thành những trường riêng biệt, nhưng lại chưa đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho trường mới. Hay đối với hầu hết các trung tâm học tập cộng đồng vẫn phải hoạt động nhờ vào sự hỗ trợ của UBND cấp xã, như mượn hội trường, máy chiếu, loa đài, v.v. để phục vụ các lớp học, tập huấn, tuyên truyền. Đồng chí Đặng Đức Cảnh cho biết thêm: “Xây dựng XHHT không chỉ chú trọng cấp bậc phổ thông, mà còn vận động toàn dân tham gia phong trào học tập suốt đời, học ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, vì nhiều lý do mà người dân, nhất là đồng bào dân tộc các xã vùng cao chưa tiếp cận được với kiến thức, chưa đến được với phong trào học tập và tự học”.

Đối với việc huy động nguồn lực cho hoạt động khuyến học, Hoành Bồ cũng gặp nhiều rào cản. Hội khuyến học từ cấp xã đến huyện đã được thành lập, tuy nhiên, lãnh đạo hội đa phần là kiêm nhiệm hoặc là những người đã về hưu, tuy rất tâm huyết với công việc, nhưng do tuổi cao nên gặp nhiều hạn chế trong công tác. Quỹ Khuyến học huyện, phong trào “Ba đỡ đầu” được triển khai, song hiệu quả chưa cao, chưa thu hút sự quan tâm, hỗ trợ của các đơn vị, cá nhân. Như năm 2013, toàn huyện chỉ vận động được 30 đơn vị ủng hộ gần 52 triệu đồng cho công tác khuyến học, khuyến tài, hỗ trợ học sinh vượt khó.

Những kết quả khả quan

Tuy gặp nhiều khó khăn, nhưng Hoành Bồ vẫn không ngừng nỗ lực để đưa sự nghiệp giáo dục của huyện đi lên, đồng thời đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng XHHT. Ngành Giáo dục huyện đã chú ý bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ, coi đây là yếu tố quan trọng thúc đẩy chất lượng giáo dục. Hàng năm, ngành đã tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, các chuyên đề, tổ chức các hội thi giáo viên giỏi các cấp… để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của việc dạy và học.

Hội Khuyến học huyện hiện có 11.875 hội viên, chiếm hơn 20% dân số trên địa bàn. Toàn huyện có 3.150 gia đình hiếu học cấp cơ sở; 40 dòng họ hiếu học; 5 hội đồng hương hiếu học; 37 cơ quan, đơn vị, trường học đạt hiếu học. Xác định công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng Quỹ khuyến học còn khó khăn, Hội Khuyến học huyện đã phối hợp với Phòng GD&ĐT và các đơn vị, ngành liên quan làm cầu nối cho các công ty, doanh nghiệp để trao tặng học bổng khuyến khích học sinh nghèo vượt khó học giỏi. Đã có nhiều chương trình hỗ trợ lớn được Hội kết nối thành công, như: Công ty Bảo hiểm Prudential tặng 20 suất học bổng trị giá 10 triệu đồng; Tổng Công ty Điện lực tặng 1 suất học bổng trị giá 10 triệu đồng; Sacombank trao 10 suất học bổng trị giá 10 triệu đồng, v.v.. Riêng năm 2013, ở cấp cơ sở đã chi trên 500 triệu đồng hỗ trợ các hoạt động khuyến học, khuyến tài. Nhiều lãnh đạo, giáo viên các trường đã nhiệt tình hưởng ứng, tích cực tham gia ủng hộ, hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, khen thưởng các học sinh, giáo viên có thành tích trong học tập và giảng dạy. Tiêu biểu như Trường TH&THCS Đồng Sơn, đồng chí Phó Hiệu trưởng và 1 giáo viên đã nhận đỡ đầu 2 học sinh mồ côi, nuôi ăn học đến khi ra trường. Trường Tiểu học Đồng Lâm hỗ trợ thường xuyên 2,4 triệu đồng/năm cho 2 học sinh mồ côi từ lớp 1 đến hết lớp 5. Đồng chí Hiệu trưởng cũng nhận hỗ trợ 1 học sinh mồ côi mỗi tháng 200 nghìn đồng, v.v..

Huyện cũng thường xuyên mở các lớp đào tạo, tập huấn, dạy nghề cho lao động, nhất là lao động nông thôn. Các lớp học tại trung tâm học tập cộng đồng ở các xã phần nào đáp ứng được nhu cầu học tập của người dân. Hoành Bồ ngày càng xuất hiện nhiều gương điển hình làm kinh tế giỏi ở nhiều ngành, nghề khác nhau. Trong đó, rất nhiều người đã tự học, tự tìm hiểu để ứng dụng  kiến thức khoa học kỹ thuật vào thực tiễn sản xuất, kinh doanh. Hiệu quả của công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT ở Hoành Bồ ngày càng thể hiện rõ hơn bằng những minh chứng rõ nét: Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi; 8 trường đạt chuẩn quốc gia; 186 gia đình hiếu học cấp tỉnh; 1 gia đình tiến sĩ; năm 2013 có gần 12 nghìn lượt người tham gia các lớp học ở trung tâm học tập cộng đồng…